Шууд Chart

У.Мөнх-Эрдэнэ: Мэргэжлийн бокс руу орох урилга ирэхэд өвөөгөө орхиод явж чадаагүй

2023-01-10 09:34:50

Тив, дэлхийн хэмжээний тэмцээн, олимпод Төрийн дууллаа эгшиглүүлж, Монгол Улсынхаа далбааг мандуулж ирсэн Гавьяат тамирчин У.Мөнх-Эрдэнэ өнгөрсөн оны есдүгээр сараас эхлэн боксын секцээ нээж дасгалжуулагчаар ажиллаж эхэлсэн бөгөөд мөн Нийслэлийн ерөнхий боловсролын спортын төв сургуульд боксын багшаар ажиллаж байна.

-Бидний урилгыг хүлээн авч, цаг зав гаргаж буй танд баярлалаа.

-Баярлалаа. Асуултаа асуухаас тань өмнө миний талархаж явдаг, хэлэхгүй бол болохгүй олон хүн бий. Тэд нартаа талархаж явдгаа хэлмээр байна. Спортын мастер Д.Батмөнх болон олон улсын хэмжээний мастер Ц.Амаржаргал багшдаа талархаж явдаг. Боксын тамирчин амжилт үзүүлэхэд ард нь холбооны үе үеийн удирдлага болон маш олон хүний хөдөлмөр байдаг. Боксын холбооны нарийн бичгийн даргаар ажиллаж байсан Гавьяат тамирчин, олимпын хүрэл медальт Н.Баярсайхан ахдаа талархдаг. Боксын холбоог маш хүнд үед амжилттай удирдаж авч явсан. Тэр он жилүүдэд би өсвөр үе, залуучууд, насан хүрэгчдийн тив дэлхийн тэмцээнүүдэд оролцож байлаа. Мөн Гавьяат тамирчин Т.Үйтүмэн ах минь намайг бэлтгэл хангагчаар авч, ахтайгаа хамт тив алгасаж маш олон тэмцээн, хамтарсан бэлтгэлд оролцсон. Монгол Улсын боксын шигшээ багийн үе үеийн дасгалжуулагч, багш бүгдэнд нь талархаж явдаг. Мөн тамирчин хүнд өрсөлдөгч нэн чухал байдаг. Олон улсын хэмжээний мастер, Азийн аварга шалгаруулах тэмцээний медальт Б.Баянмөнх миний хүчтэй өрсөлдөгч, сайн найз минь байсан. Баянаа анддаа маш их талархдаг шүү.

-Та анх боксоор хичээллэхдээ өөртөө юуг хүсч зорьж байв. Харин одоо сурагч нартаа юуг хүсч зорьдог вэ?

-Би зурагтаар спортын тэр дундаа бокс, чөлөөт бөх, хөлбөмбөгийн уралдаан, тэмцээн их үздэг хүүхэд байсан. Харин өвөө минь үндэсний бөхөд их дуртай. Би багадаа тулаантай, байлдаантай кино үздэг байсан болохоороо ч тэр юм уу тулааны спортод илүү сонирхолтой болсон. Анх боксын секцэнд орохдоо өөртөө том зорилго, мөрөөдөл тавиагүй ээ. Секцэнд ороод шинэ найз нөхөдтэй болоод өөрөөсөө ах хүүхдүүдтэй хамт бэлтгэл хийх нь л гоё байсан.

Харин одоо бол би өөрийнхөө алдаа, оноог хамгийн сайн мэдэж байгаа хүний хувьд өөрөөсөө бүх л талаар илүү сайн тамирчныг бэлдэж гаргах боломжтой гэж хардаг. Харин хувь хүний хувьд хүн хүн чанартай, сэтгэл зүй, бие бялдрын хувьд өөртөө бүрэн илтгэлтэй байх ёстой. Сурагчдынхаа энэ чадваруудыг нь хөгжүүлнэ.

-Сэтгэл судлаач К.Андерс Эрикссон, зохиолч, сэтгүүлч Малкольм Гладвел нар “Арван мянган цагийн дүрэм” гэдэг судалгааг олон улсад түгээн дэлгэрүүлсэн. Энэ судалгааг товчоор хэлбэл хүн ямар нэгэн зүйлийг 10 мянган цаг хийсэн тохиолдолд тухайн зүйлдээ мэргэшдэг гэж үздэг юм билээ. Та үүнтэй санал нийлэх үү. Хэрвээ тийм бол таны боксын бэлтгэл хийсэн 10 мянган цаг яг хэзээ тохиосон бэ?

-Мэдээж, энэ маш ортой судалгаа байна. Би яг нарийн тоолж, хэлж мэдэхгүй юм. Ямартай ч би 14 настай боксоор хичээллэж эхлээд 17 настайдаа 54 кг-ын жинд Монгол Улсын боксын насанд хүрэгчдийн үндэсний шигшээ багийн нэг номерын тамирчин болсон байсан. 1999 онд насанд хүрэгчдийн Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээнд Монгол Улсаа төлөөлж оролцож байлаа.

Боксоор хичээллэж эхэлснээсээ хойш бэлтгэлээ тасалж үзээгүй. Сүүлдээ бие организм ч бэлтгэлээ үгүйлдэг болчихдог. Тиймээс миний боксын бэлтгэл сургуулилт хийсэн 10 мянган цаг нэлээн эрт болсон байх.

-Та 2021 оны боксын УАШТ-д түрүүлж, өнгөрсөн жил мөнгөн медаль хүртсэн. Та маш олон жил тамирчны формоо амжилттай хадгалж байгаа. Спортын тэр дундаа тулааны спортын тамирчид маш хүнд бэлтгэл хийдэг. Тиймээс зодог тайлахаараа бэлтгэлээ зогсоочихдог. Та өдгөө ч тамирчин байсан үе шиг ээ бэлтгэлээ хийдэг үү?

-Бэлтгэлийн тухайд урьдынх шиг ээ хийх хүсэл байдаг ч амжихгүй, цаг зав хүрэлцэхгүй байна. Бэлтгэл, дасгал сургуулилтын тухайд хүн нэгдүгээрт өөрөө түүндээ сонирхолтой байх нь чухал. Би бэлтгэлдээ дуртай. Мөн миний бие бялдар ачаалал сайн хүлээгээд авчихдаг юм шиг санагддаг. Тийм дээ ч олон жил бэлтгэлээ таслахгүй хийгээд тэмцээн уралдаанд оролцоод явж байна гэж боддог.

Би одоо ч тэмцээн уралдаанд оролцоно. Боксын бэлтгэл сургуулилтын тухайд бол би насан туршдаа тодорхой хэмжээнд хийгээд л явах байх даа. Сонирхогчийн бокс рингэнд гарах нас хязгаартай байдаг. Гэхдээ би ахиад арван хэдэн жил боксоо тоглочих байх аа.

-Боксын спорт танаас юуг авсан, танд юуг өгсөн бэ?

-Мэдээж бүх зүйлд нэмэх, хасах чанар байгаа. Түүнтэй л адил. Надад нөлөөлсөн олон сайн зүйл байгаа. Түүний нэг нь хаана ч явсан ард түмэн намайг таньдаг. Энэ маш том амжилт гэж боддог доо. Нөгөө талаас нь харвал амьдралын ихэнх цагаа бэлтгэл сургуулилт хийж зааланд өнгөрүүлсэн. Хамаг л цаг хугацаагаа нэг зүйлд өөрөөр хэлвэл бэлтгэл сургуулилтад зориулсан байна.

-Дасгалжуулагчаар ажиллахаар болсноо хамгийн анх хэнд хэлсэн бэ. Танд ямар хариулт өгөв?

-“Ирээдүйд дасгалжуулагч болох уу” гэж олон хүн асуудаг байсан. Би “үгүй” л гэдэг байлаа. Цаг хугацаа явахын хэрээр миний дуртай, сонирхолтой ажил дасгалжуулагч юм байна гэдгийг ойлгосон. Дасгалжуулагчаар ажиллах эсэхээ нэлээн удаан хугацаанд бодсон юм байна. Энэ тухай бодохгүй, зааланд зүгээр бэлтгэлээ хийж байхад ч энэ бодол толгойд орчихдог.

Хамгийн анх энэ талаар гэр бүлийн хүнтэйгээ ярьсан юм байна. “Тэр нь хамгийн зөв дөө” гэж надад хэлсэн.

Боксын секцээ 2022 оны есдүгээр сарын 12-ноос ажиллуулж эхэлсэн. Б.Есүхэйбаатар, С.Мөнхтэнгэр, би гээд гурван дасгалжуулагчтай. 6-12, 13-15, 16-18 насны сурагчтай гурван ангид яг тогтмол бэлтгэл хийж буй 50-60 сурагч байгаа. Мөн Б.Есүхэйбаатар бид хоёр Нийслэлийн ерөнхий боловсролын спортын төв сургуулийн боксын ангийн үндсэн багш, дасгалжуулагчаар Спортын төв ордонд ажиллаж байгаа. Тэнд 40-50 сурагчид багшилдаг.

-Монголын сонирхогчийн болон мэргэжлийн боксын тамирчдын гаргасан амжилтыг дараа дараагийн үеийн тамирчид давтах, эвдэх боломж бүрэн бий юу?

-Монголд боксын спорт хөгжөөд 80 орчим жил болж байна. Бокс маш уян хатан, нэлээн олон элементээс бүрддэг баялаг спорт ч гэлээ монгол хүний бие бялдар, сэтгэл зүйд зохицсон спорт. Монголын боксын тамирчид зөв чиглүүлэхэд л өндөр амжилт үзүүлнэ. Зөв бэлтгэл, тамирчдаа оруулах тэмцээнээ зөв сонгох л хэрэгтэй. Тэрнээс Монголын боксчид гадаадын тамирчдаас дутаад байх зүйл байхгүй.

Бүх юм нь бэлэн зэлэн, шууд хүрчихдэг зүйл гэж дэлхий дээр байхгүй. Тэмцээн уралдаанд оролцоход янз бүрийн л сорилт учирна. Өөрөө туулж, давж гарсан хүний хувиар хэлэхэд тэр бүх сорилтууд улам л сонирхолтой болгодог.

Боксын спортоор тэр дундаа хөнгөн, дунд жиндээ монголчууд амжилт гаргах, бүрэн боломжтойг Монголын дасгалжуулагч, тамирчид баталчихсан шүү дээ. Мэргэжлийн бокст ч тэр. Гэхдээ мэргэжлийн бокст тоглолтоос гадна зөв менежмент хэрэгтэй гэж ажиглагдсан.

-Тив, дэлхийн хэмжээний тэмцээн, олимпод Төрийн дууллаа эгшиглүүлж, Монгол Улсынхаа далбааг мандуулсан тамирчин, өдгөө боксын дасгалжуулагч, зүтгэлтнээр ажиллаж байгаагийн тань хувьд асуухад Монголын боксын холбоо /МБХ/-ны өнөөгийн удирдлагын талаар ямар санал, сэтгэгдэлтэй байдаг вэ?

-Бүх л зүйл удирдлагаас шалтгаалдаг. Боксчин хүн толгой нь сайн ажиллаж байж, гар оновчтой хүчтэй цохино, хөл ажиллана. Үүнтэй адил Монголын боксын холбооны удирдлага сайн ажиллаж байж баг тамирчид өндөр амжилт үзүүлнэ. Монголын боксын холбооны ерөнхийлөгч Х.Нямбаатар ахыг бүр багаасаа мэднэ. Олон улсын хэмжээний мастер, боксчин Атраа, Болдоо хоёрын дотны найз. 1996, 1997 оноос л найзуудаа дэмжиж боксын тэмцээнүүдийг ирж үздэг байсан. Тиймээс зөв хүн МБХ-ны ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон, холбооны ирээдүй гэрэлтэй байна гэж харж байна.

-Танд гадаадын улсаас хэр их урилга, санал ирж байв?

-Ирж тоглооч олимп, дэлхийн аварга болох боломж байна гэсэн саналууд хүлээн авч байлаа. Мөн мэргэжлийн бокс тоглооч гэсэн саналууд ирдэг байсан.

-Та яагаад мэргэжлийн бокс руу ороогүй юм бэ?

-Би өвөөтэйгөө хоёулахнаа цуг байсан үе. Багын өвөөтэйгөө их дотно хүүхэд байсан. Өвөөгөө орхиод явж чадаагүй. Мэдлэг, мэдээлэл ч багатай байж. Мэргэжлийн бокс тоглоод тодорхой хугацааны дараа өвөөгөө дэргэдээ байлгаж болно гэдгийг мэддэггүй байж. Сонирхогчийн боксын тэмцээн өөр өөр оронд зохион байгуулагддаг, зочид буудлуудад байрлаад л тэмцээнд оролцоод явдаг шиг л санасан. Мөн би сонирхогчийн бокстоо илүү дуртай байсан л даа. Яагаад гэвэл олимп, дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд өрсөлдөнө. Яахав мэргэжлийн бокс сонирхогчийн төрлөө бодвол тамирчны орлого асар өндөр. Гэхдээ би сонирхогчийн боксыг дандаа нэгдүгээрт тавьж ирсэн.

Дараа дараагийн мэргэжилд орох санал ирэх үе нь гэмтэл бэртэлтэй байхад таарсан. Тэгээд гэр бүлтэй болсон. Цаг хугацаа гэдэг чинь их хурдан, дорхноо л өнгөрчихдөг юм байна.

-Та дасгалжуулагчаар ажиллаж эхэлснээсээ хойш сурагчдаа тэмцээнд уралдаанд оруулж амжсан уу?

-Сурагчид маань тэмцээнд яг бэлдэж оролцох цаг нь арай болоогүй байгаа. Гэхдээ ойрхон тэмцээн уралдаан болвол оруулах боломжтой гайгүй хэдэн сурагч бий. Тэмцээнд оролцсоноор “нүд нь нээгдэнэ”, тодорхой хэмжээнд туршлага сууна, тэгж байж л сайжирна. Тиймээс сурагч нартаа тэмцээн уралдааны “утаа үнэрлүүлнэ”.

-Та Монголын үндэсний олимпын хороо, Монголын боксын холбооноос ажлын санал хүлээн авч байсан уу. Танд урилга санал ирвэл энэ төрлийн сонгуульт алба хаших уу?

-Бүр 2008 оноос  л хүмүүс “Мөөгий чи сонгуульт алба ажил хийхгүй юм уу” гэж асуудаг л байсан. Би өөрөө зааландаа л байх дуртай хүн. Яг одоо бол Нийслэлийн ерөнхий боловсролын спортын төв сургууль надад итгээд багшлуулж байна. Мөн би боксын секцэндээ багшилж байна. Өөрийн чаддаг, мэддэг зүйлээрээ сурагч нартаа тусалж чадна гэж найдаж байна. Энэ чухал, хариуцлагатай ажлуудаа сайн хийх л хүсэл бий.

Нийтэлсэн: Т.Болор-Эрдэнэ

У.Мөнх-Эрдэнэ: Мэргэжлийн бокс руу орох урилга ирэхэд өвөөгөө орхиод явж чадаагүй  
Үзсэн: 3588 Mongolian National Broadcaster  

Сэтгэгдэл бичих:

АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд MNB.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдолыг 70127055 утсаар хүлээн авна.
1000 Сэтгэгдэлээ бичнэ үү
Зочин [127.0.0.xxx] 2023-01-19 13:16
Ясны ширэн бээлийтэн хүн дээ. Даанч насаараа сонирхогчийн төрлөөр явж, залуучуудаа аргалаад, өөрөө олон улсад мохоо хутаг шиг л явж байсан даа. Мэргэжлийн төрөлд хүчээ үзээсэй л гэж бодох юм. Тэхдээ өөрөө мэдэж байгаа байлгүй дээ
Зочин [127.0.0.xxx] 2023-01-18 02:09
Amjilt, Chadvartai, aavyaslag saikhan zaluu.
Монгол 56 [127.0.0.xxx] 2023-01-15 10:35
Жинхэнэ тамирчин, домгуудын нэг хүн дээ. Дүүд амжилт хүсэн ерөөе.
Tumur [127.0.0.xxx] 2023-01-14 21:27
Jinhene Mongol daichin er hvnd eruul enh amjiltiig hvsen erooe!
Зочин [127.0.0.xxx] 2023-01-11 21:01
Shalihgui neg fitniss hdg avgaid gavyat egch bhaar U.MunhErdene bol ali hediinii avchih huu de.BadarUugan gj neg uom ene huugiin gavyatiig huutseldej avch egeech
ganbaatar [127.0.0.xxx] 2023-01-11 15:49
daruuhan hicheengui hodolmorch mundag tamirchin shu.owoodoo ih haitai ym bn.sportiin ondor amjiltiig husen erooe
Зочин [127.0.0.xxx] 2023-01-11 09:37
ДОМОГ
Зочин [127.0.0.xxx] 2023-01-10 21:47
Ёстой даруухан мундаг хүүдээ
Зочин [127.0.0.xxx] 2023-01-10 20:53
Алдар нэр, байгуулсан гавъяатай ч гэсэн эгэл, жирийн байж болдгийг өөрийн биеэр харуулдаг даруухан, ухаалаг залуу даа. Мундаг дүүд амжилт, гэр бүлд нь аз жаргал хүсэн ерөөе.
Зочин [127.0.0.xxx] 2023-01-10 20:49
Алдарт Амаржаргалд Гавьяат өгөх ёстой шүү!!!
хэхэ [127.0.0.xxx] 2023-01-11 20:15
азийн аврага болсон батбилэгт гавьяат өгсөн ядахдаа азийн аврага болсон бол амраадаа гавьяат өгөөсөй
Зочин [127.0.0.xxx] 2023-01-10 18:28
Даруухан хөдөлмөрч хүнлэг дэлхийд данстай монгол түмний минь бахархал дүүд амжилт хүсье .монголын боксын домогт тамирчин Ц.Амаржаргал багшд нь сайн сайхныг хүсье.
Зочин [127.0.0.xxx] 2023-01-10 17:06
LEGEND
Зочин [127.0.0.xxx] 2023-01-10 16:09
Мундаг ухаантай хүү дээ.

Бидэнтэй нэгдээрэй