Монгол Улсад 1990 оны долдугаар сарын 29-ний өдөр анхны ардчилсан, чөлөөт сонгууль явуулсны 25 жилийн ойд зориулсан Олон улсын хүндэтгэлийн хуралд НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бан Ки Мүн, Европын Комиссын Ерөнхийлөгч Жан-Клод Юнкер, Бүгд Найрамдах Австри Улсын Ерөнхийлөгч Хайнц Фишер, Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Ерөнхийлөгч Пак Гын Хэ, Швейцарийн Холбооны Улсын дэд Ерөнхийлөгч Йохан Шнайдер Амман, Япон Улсын Ерөнхий сайд Шинзо Абэ, Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын Ерөнхий сайд Нарендра Моди, Бүгд Найрамдах Франц Улсын Гадаад хэрэг, олон улсын хөгжлийн сайд Лоран Фабиус, Америкийн Нэгдсэн Улсын Төрийн нарийн бичгийн дарга Жон Керри,  Мьянмарын Холбооны Бүгд найрамдах Улсын Үндэсний ардчилсан лигийн тэргүүн Ан Сан Сү Чи нар энэхүү хуралд чин сэтгэлийн мэндчилгээ ирүүлсэн байна.

НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бан Ги Мүн видео мэндчилгээндээ “Монгол Улсын  ардчиллын 25 жилийн ойг Та бүхэнтэй хамт тэмдэглэж буйдаа бахархалтай байна. Улс орныхоо ардчиллын замналд шийдэмгий, тууштай хувь нэмрээ оруулж буй Монголын ард түмэнд баяр хүргэе!

Монгол Улсад 2009 онд хийсэн мартагдашгүй айлчлалынхаа үеэр ардчиллын тийм ахиц дэвшлийг би өөрийн биеэр мэдэрч байсан. Та бүхэн улс орныхоо улс төрийн тогтолцоо, сайн засаглал, сонгууль, эдийн засгийг улам бүр бэхжүүлэх замаар ардчиллын ололт, амжилтаа баяжуулж байгаад баяртай байна.

Дэлхий дахинаараа ардчилал, хүний эрхийг дээдлэхийн төлөөх үйлсэд Монгол Улс тэргүүлэгч хэвээр байхыг Та бүхнээс хүсч байна. Энэ үйлсэд Монгол Улс манлайлагч байж ирсэнд дахин талархал илэрхийлье. Ардчиллыг бэхжүүлэх, энх тайван, хөгжил, хүний эрхийг хөхиүлэн дэмжихийн төлөөх хүч чармайлтаа цаашид ч үргэлжлүүлнэ гэдэгт итгэж байна. Баярлалаа” гэжээ.

Мьянмарын Холбооны Улсын сөрөг хүчний лидер, Нобелийн шагналт Ан Сан Су Чи видео мэндчилгээндээ “Монгол Улсад анхны чөлөөт ардчилсан бүх нийтийн сонгууль явуулсны 25 жилийн ойг тохиолдуулан Монголын ард түмэнд чин сэтгэлийн баяр хүргэе.

Та бүхэн дэлхий нийтэд өөрийн үүд хаалгаа нээсэн цагаас хойш шилжилтийг гайхалтайгаар хэрэгжүүлж чадсан билээ.  Үүнийг би 2013 онд танай оронд айлчлах үеэр өөрийн нүдээр харсан. Та бүхэн мэдээллийн эрх чөлөө, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөөг хангах талаар дэлхий нийтэд үлгэр жишээ болохоос гадна ардчиллын замыг шантралгүй даван туулж болохыг харуулж чадсан.

Дэлхийн олон улс орон бүтэлгүйтэж, захиргаадалтын дэглэмд эргэн буцаж, эсвэл захиргаадалтын дэглэм  болон ардчилал хэмээн нэрлэсэн холимог дэглэмд төөрөлдөн жинхэнэ ардчиллын замаасаа ухарч байсан.

Гэвч та бүхэн хүний эрх, ардчиллын үнэт зүйлийг үнэн шударгаар дээдэлдэг замыг эргэлт буцалтгүй сонгон явсан.  Үүнд бид та бүхнээр бахархаж байна. Бид ч мөн жинхэнэ ардчилсан нийгмийг өөрийн оронд бий болгох хүсэл эрмэлзэлтэй байсан юм.

Та бүхний амжилт бидэнтэй төстэй бусдыг мөн амжилтад хүрэхэд тус болно гэдэгт итгэж байна. Үүнд би та бүхэнд баяр хүргэхийн зэрэгцээ талархал илэрхийлье.

Та бүхэн ардчилсан нийгмийн өмнө хүлээсэн үүрэг амлалтын хүрээнд илүү их эрх чөлөөг олж авахын төлөөх бүтээн байгуулалтуудыг үргэлжлүүлнэ гэдэгт миний бие итгэл төгс байна. Та бүхэн ололт амжилтын гараагаа үргэлжлүүлнэ гэдэгт би бүрэн итгэлтэй байгаа бөгөөд миний бие танай оронд дахин олон удаа зочилж, өөрийн биеэр энэхүү ахиц дэвшлийг олж харах боломж гарна хэмээн найдаж байна.

Та бүхэндээ сайн сайхан бүхнийг дахин хүсэн ерөөе. Ардчиллын үнэт зүйлээр захирагдах ертөнцийг бий болгоход чиглэгдсэн замыг та бүхэнтэй хамтдаа туулах хүсэл эрмэлзлээр бид дүүрэн байна” гэсэн байна.

Бүгд Найрамдах Франц Улсын Гадаад хэрэг, олон улсын хөгжлийн сайд Лоран Фабиусаас ирүүлсэн видео мэндчилгээнд “Монгол Улс анхны ардчилсан сонгуулийн 25 жилийн ойн баяраа тэмдэглэж байгааг тохиолдуулан Монгол Улсаар бахархаж, Бүгд Найрамдах Франц Улсын нэрийн өмнөөс нөхөрсөг мэндчилгээ хүргэж байна. Монгол Улсын ардчилал 20 гаруй жилийн хугацаанд бэхжиж, 1990 оноос хойш туулж ирсэн замыг нь магтан мэндчилэх ёстой.

Монгол Улс хүний эрхийн хүрээнд 2012 онд цаазаар авах ялыг халсан Ази тивийн анхдагч улс болсон. Монгол Улсын энхтайван, тогтвортой хөгжил, олон талт хамтын ажиллагааны нэг тод жишээ бол та бүхний НҮБ-ын энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд нэгдэн орсон явдал билээ.

Франц Улс Азийн орнуудаас хамгийн анх Монгол Улстай улс төрийн харилцаа тогтоосон нь тэртээ 800 жилийн түүхтэй. Нэн эртнээс улбаатай Франц, Монголын харилцаа 1990 онд Монгол Улсад ардчилсан хувьсгал ялснаас хойш улам бэхжиж, сүүлийн жилүүдэд хөгжлийн шинэ түвшинд хүрээд байна.

Энэ онд манай хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 50 жилийн ой тохиож байна. Энэхүү тэмдэглэлт үйл явдал нь Франц, Монголын найрсаг харилцаанд шинэ үеийг нээсэн бөгөөд цаашид бид хоёр талын харилцааг иж бүрэн түншлэлийн түвшинд хүргэх эрмэлзэлтэй буйгаа үүгээр илэрхийлье. Бүгд Найрамдах Франц Улсын Ерөнхийлөгчийн нэгэн адил миний бие Франц, Монголын харилцааг гүнзгийрүүлэн бэхжүүлэхийг нэн чухалчилдаг” гэжээ.

Бүгд Найрамдах Австри Улсын Ерөнхийлөгч Хайнц Фишер видео мэндчилгээндээ “Бид өнөөдөр  Монгол Улсад анхны чөлөөт ардчилсан сонгууль явуулсны 25 жилийн ойн баярыг тэмдэглэхээр хуран цуглаад байна. Энэхүү баярыг тохиолдуулан мэндчилгээ дэвшүүлэх завшаан тохиож буйд миний бие баяртай байна.

Монгол Улс, Австри Улс нь уламжлалт найрсаг харилцаатай билээ. Хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосноор өдгөө 52 дахь жилтэйгээ золгож байгаа бөгөөд харилцаа, хамтын ажиллагаа улам бүр өргөжсөөр байна.

Бид Монгол Улсын ардчиллын хөгжлийг ажигласаар ирсний хувьд Монгол Улсад анхны чөлөөт ардчилсан сонгуулийн 25 жилийн ойн баярыг Та бүхэнтэй хуваалцаж, өнгөрсөн 25 жилийн ололт, амжилтыг эргэн дурсаж байгаадаа туйлын баяртай байна.Манай хоёр улсын хоорондын улс төр, эдийн засаг, соёлын салбарын харилцаа маш сайн хөгжиж байна. Миний бие Австри Улсын Үндэсний хурлын даргын хувиар Монгол Улсад 13 жилийн өмнө хийсэн албан ёсны айлчлалаа эргэн дурсахад нэн таатай байдаг.

Монгол Улс нь Австри Улс зэрэг Европын улс орнуудтай харилцаа, хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлж буйд баяртай байна. Энэхүү ойн баяр нь Та бүхний ололт амжилтыг илтгэх тэмдэглэлт үйл явдал байх төдийгүй Монголын ард түмэнд гүн сэтгэгдэл төрүүлэх нь эргэлзээгүй” гэсэн байна.

Европын комиссын Ерөнхийлөгч Жан-Клод Юнкерийн видео мэндчилгээнд “Өнөөдөр бид Монгол Улсын анхны ардчилсан сонгуулийн 25 жилийн ойг тэмдэглэж байгаатай холбогдуулан Монголчууд Та бүхэнд баяр хүргэе. 25 жилийн өмнө анхны ардчилсан сонгууль болж, өнөөдөр жирийн үзэгдэл мэт харагдаж байгаа нь Монгол Улсын ололт амжилт юм. Энэхүү сонгууль нь Монгол Улсын хувьд түүхэн үйл явдал болсныг бид мэднэ. Хүнд бэрхшээлтэй олон арван жилийг даван туулсны дараа болсон Монголын тайван ардчилсан хувьсгал танай амжилтын бодит нотолгоо билээ.

Анхны ардчилсан сонгуулийн ойд баяр хүргэх ялдамд тэр үед тогтоосон манай хоёр талын харилцааг дурдахыг хүсч байна. Монгол Улс миний зүрх сэтгэлд ойр байдаг. Монгол Улсын ардчилсан шинэчлэлийн дараа Европын Холбооны гишүүн орноос Монгол Улсад албан ёсны айлчлал хийсэн анхны Ерөнхий сайд байсныг Та бүхэн санахгүй байж магадгүй, харин би хэзээ ч мартахгүй.

Миний бие саяхан найз, дүү Ц.Элбэгдоржтой уулзах үеэр Европын Холбоо, Монголын хоёр талын харилцааг хэрхэн гүнзгийрүүлэх талаар санал солилцсон. Талууд хамтын ажиллагааг шинэ шатанд гаргах их сонирхолтой байсан. Танай Ерөнхийлөгч бид хоёр хамтын ажиллагааг бэхжүүлснээр Монгол Улс болон Европын Холбооны эдийн засаг, ялангуяа ард түмэнд өгөх тусын талаар ярилцсан.

Олон зууны турш Монгол Улс нь Ази тивийн чухал тоглогч байсан бөгөөд Европ, Азийн харилцаанд чухал үүрэг гүйцэтгэж ирсэн. Ирэх онд Та бүхэн АСЕМ-ын дээд хэмжээний чуулга уулзалтыг зохион байгуулах бөгөөд энэ үеэр АСЕМ-ын 20 жилийн ой тохионо. Ардчилсан нийгэмд шилжснээс 25 жилийн дараа энэхүү арга хэмжээг зохион байгуулахаар болсон нь Монгол Улс олон улсын тавцанд өндөр байр суурьтай болсны нотолгоо.

Олон хүмүүс Монгол Улсын 800 жилийн өмнөх өв уламжлал, гавьяаны талаар ярьдаг. Харин миний хувьд анхны ардчилсан сонгуулийн 25 жилийн ой нь өнөөдрийн Монгол Улс, агуу, сэтгэл хөдөлгөсөн өнөө үеийн ололт амжилтад хүндэтгэл үзүүлж, мөн тус улсын ирээдүй өөдрөг байна гэдэгт бүрэн итгэлтэй байна. Миний бие видео бичлэгээр мэндчилж байгаа хэдий ч энэхүү баярт цаг үе болон ардчиллын баярыг та бүхэнтэй хуваалцаж байгаад баяр, бахдалтай буйгаа илэрхийлье” гэжээ.

БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Пак Гйн Хэ видео мэндчилгээндээ “Монгол Улс Ардчиллын 25 жилийн ойгоо тэмдэглэж буй бэлгэ дэмбэрэлтэй энэ өдөр БНСУ-ын ард түмнийг төлөөлөн баяр хүргэн мэндчилгээ дэвшүүлэх болсондоо баяртай байна.

Монгол Улс 1990 оны ардчилсан хувьсгалаас хойш шилжилтийн үеийн хүнд бэрхшээлтэй тулгарсан хэдий ч ардчиллын замыг эргэлт буцалтгүй сонгон явсан билээ. Энэ нь Монголын удирдагч нарын, тэр дундаа Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн гарамгай манлайлал, хатуу итгэл үнэмшил, ард түмний халуун хүсэл эрмэлзлийн хүчээр бий болгож чадсан зүйл гэж бодож байна.

Монгол Улс ардчиллын өөрчлөлт шинэчлэлийг амжилттай хийсэн туршлага нь  олон улсын нийгэмд сайхан үлгэр дууриалал болж байгаа төдийгүй Зүүн хойд Азийн бүс нутагт ардчиллыг дэлгэрүүлэх, энхтайвныг тогтооход томоохон хувь нэмэр оруулна гэж итгэж байна.

Монгол Улс Ардчиллын 25 жилийн ойгоо тэмдэглэж буй энэ онд БНСУ, Монгол Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 25 жилийн ой мөн тохиож байна.

Солонгос, Монголын ард түмэн гарал үүсэл, соёлын хувьд ч гүнзгий хэлхээ холбоотой бөгөөд энэхүү онцгой хэлхээ холбоонд тулгуурлан хоёр орны харилцаа өргөжин хөгжиж ирсэн билээ.

“Дуслыг хураавал далай” гэдэг Монголын сайхан зүйр үг байдагтай адил цаашид ч хоёр орны хүчин чармайлт нэг нэгээр нэмэгдсээр хамтдаа цэцэглэн хөгжих их үйлсийн замаар мөр зэрэгцэн явна гэдэгт итгэлтэй байна.

Монголын Ардчиллын 25 жилийн ойг тохоилдуулан дахин баяр хүргэж, Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Танд эрүүл энхийг, Монголын ард түмэнд аз жаргал, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе” гэжээ.