Тиймээ, амар тайван амьдралыг цогцлоогч энэ үгийн эздийн тухай өнөөдөр хэдэн үг холбохыг хүслээ. Үг холбохоос өөр аргагүй байдалд орчихлоо гэвэл үнэнд ойртох болов уу. Хүн ардынхаа амгалан тайван байдал энхийн төлөө тангараг өргөсөн цагдаа нар сүүлийн үед саар муу зүйлийг ихээр үйлдэх болов. 

Цагдаа согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодож хүн гэмтээлээ, цагдаа дэлгүүр тонож дээрэмджээ, цагдаа хүний эрхийг ноцтой зөрчиж, зодож танхайрчээ, төрийн дүрэмт хувцастай согтуу, авилга авсан төрийн цагдаа гээд л цагдаагаар овоглосон хэргүүд үргэлжилсээр.

Нэг үхрийн эвэр доргивол мянган үхрийн эвэр доргидог гэгчээр дээрх үйлдлүүд цагдаагийн байгууллагын нэр хүндийг унагаж, миний цагдаа намайг хамгаална гэдэг сэтгэлд дулаан үг эсрэгээрээ санагдах болов. Гэхдээ цагдаагийн байгууллагыг бүхэлд нь ёс зүйн дүрмийг ноцтой зөрчсөн цагдаа нараар төлөөлүүлэн харах нь өрөөсгөл ойлголт юм. Харин ч цагдаагийн байгууллага өөрсдийнхөө эгнээнээс нь ийм хэргүүд гарсанд туйлаас харамсаж байгаагаа нуугаагүй гэдгийг юун түрүүнд хэлэхэд зүйтэй болов уу.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж анх нэр дэвшиж байхдаа “ард түмэнтэйгээ амь нэг Ерөнхийлөгч” байна хэмээн тунхаглаж байсныг хэн хүнгүй санаж байгаа биз. Тэрхүү амлалтаа өнгөрсөн жилүүдэд ажил болгох гэж хууль, шүүх цаазын хүрээнд багагүй бэрхшээлүүдийг гэтлэн байж эхнээсээ төрийн бодлого болон хэрэгжиж байна. Өөрөөр хэлбэл төрийн ажил үйлчилгээ бүх нийтэд шилэн хорго шиг тунгалаг, нээлттэй байх тэрхүү зарчмыг өнөөдрийн ЦЕГ-ын удирдлагууд өөрсдийн байгууллагаасаа эхлэн хэрэгжүүлж эхэлжээ.

 Үүний нэг илрэл болох хэдэн тоо жишээг өгүүлье. Урьд нь ЦЕГ-аас иргэдийн гэмт хэргийн талаарх мэдээ мэдээллийг хүргэдэг байсан бол ойрын үеэс эхлэн цагдаагийн байгууллагтай холбоотой “сайн, муу” мэдээ мэдээллийг олон нийтээс нууж хаалгүй тодорхой давтамжтайгаар хүргэж байхаар болжээ. Өмнө нь байгууллагын дотоод нууц гэгддэг байсан цагдаагийн бие бүрэлдэхүүний талаарх зарим мэдээлэл, статистик тоо, судалгааг тоймлон хүргэе.

Цагдаа, дотоодын цэргийн албан хаагчид ёс зүйн дүрэм, журмаа ноцтой зөрчсөн гэмт хэргийн статистик үзүүлэлтийг тоогоор өгүүлье.

Сүүлийн гурван жилийн судалгаанаас харахад 2011 онд 2131 алба хаагч  холбогдож байсан бол энэ оны эхний найман сарын байдлаар 1383 болтлоо буурсан үзүүлэлт гарчээ. Энэ бүхнийг ёс журмын хяналт, ард иргэдийн гомдол санал, дотоодын хяналтаараа илрүүлдэг юм байна.

Харин хүний амь нас эрүүл мэндийн эсрэг, тээврийн хэрэгсэл хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам, шүүн таслах ажиллагааны эсрэг, шүүн таслах ажиллагааны эсрэг, албан тушаалын гэмт хэрэг, хүүхэд гэр бүл, нийгмийн ёс  суртахууны гээд хэд хэдэн төрлийн гэмт хэрэгт 2011 онд 101 хэрэгт 121 хүн холбогдож байсан бол 2013 оны мөн эхний найман сарын байдлаар 84 болтлоо буурсан харагдаж байна.

 

Энэхүү муу үйл хэрэг буурсан үзүүлэлт нь шуурхай арга хэмжээ, зөв зохистой арга барил, өндөр шалгуур үзүүлэлт, сургалт судалгаа гээд маш олон үйл ажиллагааны үр дүнгээс гарсан нааштай олон ажлуудын эхлэл нь ажээ. Цагдаа, цэргийн бие бүрэлдэхүүний тоо нууцын зэрэглэлтэй байдаг ч, тодорхой төсөөлөл ойлголт өгөх үүднээс цагдаагийн байгууллага өөрөө 7000 орчим албан хаагчтай өнөр өтгөн айл юм байна. Хаа газрын энэ мэт өнөр хүүхэдтэй айлд “сайн, муу” холилдон байдаг нь ч нууц биш. Тиймээс муугаа засаж залруулах, сайнаа илүү дөвийлгөж сурталчлах нь айл гэрийн эздээс хамаарах зүйл юм. Тэр ч утгаар цагдаагийн байгууллагын босго урьдынхтай адилгүй өндөр болсон нь дээрх буурсан тоо үзүүлэлтээс харж болохоор байна.

Бага тушаалын цагдаа, дотоодын цэргийн албан хаагч ямар нэгэн байдлаар гэмт хэрэгт холбогдон, ажлын хариуцлага алдах юм бол түүний дээд тушаалын удирдлагатай шууд хариуцлага тооцдог жишгийг ЦЕГ-ын нийт бие бүрэлдэхүүн хэдийнээ нэвтрүүлэн хэрэгжүүлж эхэлжээ. Өөрөөр хэлбэл тухайн бага тушаалын цагдаагийн албан хаагч хариуцлага хүлээгээд зогсохгүй удирдлага нь мөн дагаад зэрэг цол буурах, цалингийн хувиар шийтгэгдэх, ажлаас халагдах хүртэл хариуцлагыг хүлээлгэдэг болоод байгаа ажээ. Мөн цагдаагийн удирдлагууд ярьж, тушаадаг биш харин ч бага тушаалын ахлах бие бүрэлдэхүүнээ сонсож ажлаа хийдэг болсон нь энэ 7 хоногийн даваа гаригт болж өнгөрсөн улсын хэмжээний ахлах бүрэлдэхүүний сургалтанд яригдсан асуудлуудаас харагдаж байлаа. Түүнчлэн цагдаа өмнө нь 10 дугаар ангийн боловсролтой залуучуудыг сургалтанд хамруулаад эгнээгээ өргөтгөдөг  байсан бол өдгөө энэхүү байдал хэдийнээ үгүй болж дээд боловсрол эзэмшсэн залуус 3-6 сарын цэргийн эрдмийн сургалтаар бэлтгэгдэн, шалгалт өгч тангараг өргөснөөр энэ их айлын өндөр үүдээр алхах болжээ.  

Тиймээс цагдаагийн байгууллага гэмт хэрэгт холбогдсон алба хаагчийн тоо нь буурч, чадварлаг залуучуудаар бие бүрэлдэхүүнээ нэмж байна. Тиймээс төрийн энэхүү хариуцлагатай албанд хариуцлага алдсан алба хаагчид хуулийн өмнө дарга, цэрэг гэлтгүй зохих арга хэмжээгээ хүртдэг болсон.

Цагдаа түмний амар тайвны төлөө зүтгэх нэр төртэй үйлсээсээ ухраагүй. Харин ч өдрөөс өдөрт төрийн үйлчилгээг зөв зохистой хүргэхээр нээлттэй бодлого явуулж байна.