ДОХ-той тэмцэх дэлхийн өдөр өнөөдөр тохиож байна. 1988 онд анх уг вирусыг илрүүлж, албан ёсоор ангилснаас хойш дөрван жилийн дараа тэмдэглэж байжээ. Вирус болон түүний дараагийн өвчнийг нээсэн цагаас хойш 35 сая гаруй хүн ДОХ-ын улмаас нас барсан нь хүн төрөлхтний түүхэн дэх бусад хамгийн аймшигтай өвчнөөс хол түрүүлж байна.

ХДХВ нь халдвартай тэмцэх замаар биеийг хамгаалах эсийг устгах замаар байгалийн дархлааг сулруулж, бие махбодид ажилладаг билээ.

ХДХВ/ДОХ-ын халдвар эхэлснээс хойш дэлхий даяар эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн ажил хөдөлмөр нь өвчний талаар илүү их ойлголттой болоход хүргэсэн (жишээлбэл, нэг лааз кокс эсвэл жорлонгийн суултуурыг хуваалцах замаар хүн өвчлөх боломжгүй), гэхдээ энэ нь өвчнийг удаашруулж байсан ч зогсоосонгүй.  Өвчний тархалт өнөөг хүртэл тархсан хэвээр байгаа бөгөөд жил бүр дэлхий даяар 1.5 сая гаруй хүн ХДХВ-ийн халдвартай гэж оношлогддог. Мэдлэг болгоход туслах кампанит ажил өрнөсөн ч энэ талаарх үнэн, баримтыг мэдэхгүй, ойлгодоггүй олон хүмүүс байсаар байгаа нь эмгэнэл юм.

Манай улсад 2020 оны эрүүл мэндийн үзүүлэлтээр амьсгалын замын халдварт өвчний тархацын үзүүлэлт 36,6 хувь байхад бэлгийн замаар халдварлах өвчлөл 36,5 хувь гэж гарсан нь бэлгийн замаар халдварлах өвчин жилээс жилд өсөн нэмэгдэж амьсгалын замын өвчлөлтэй эн зэрэгцсэн нь анхаарлаа хандуулах, урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх ажлыг эрчимжүүлэх зайлшгүй шаардлагатай байгааг харуулж байна.

БЗХӨ-өөр өвчилсөн хүмүүсийн гэр бүлийн байдлыг харахад 49% нь гэр бүлтэй, 45% нь 20-29 насны залуучууд байгаа нь дэндүү хор хөнөөлтэй “Чимээгүй тахал” боллоо. УИХ-ын зүгээс эрүүл мэндийн салбарын санхүүжилтийн шинэчлэлийн хүрээнд 2021 оноос Эрүүл мэндийн даатгалын сантай гэрээ бүхий бүх төрлийн эмнэлэгт урьдчилан сэргийлэх багц үзлэгт иргэд даатгалаараа хамрагдах боломжийг нээсэн. Цаашид бэлгийн замын халдварт өвчний тархалтын өсөлт нь нийгмийн эрүүл мэнд болон эдийн засагт ихээхэн хохирол үзүүлэхээр байгаа тул энэ чиглэлийн санхүүжилтийг нэмэгдүүлэх, зөвхөн Эрүүл мэндийн салбарынхан бус бүх нийтийн манлайлан оролцох асуудал тул бүх салбарын оролцоог нэмэгдүүлэх, тусламж үйлчилгээний чанар хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд онцгой анхаарч ажиллах шаардлагатай юм.